فهرست مطالب

پژوهش های پولی - بانکی - پیاپی 42 (زمستان 1398)

فصلنامه پژوهش های پولی - بانکی
پیاپی 42 (زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/11/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • شیرین اربابیان*، محمدرضا قاسمی، سیمین بیرقدار صفحات 577-600

    بانک ها به عنوان یکی از منابع اصلی تامین مالی بنگاه ها در بسیاری از کشورهای درحال توسعه محسوب می شوند. دسترسی به تسهیلات بانکی برای بسیاری از بنگاه ها امکان سرمایه گذاری در پروژه ها را فراهم می کند و توسعه اقتصادی را به همراه دارد. مطالعات متعدد سیاست پولی را به عنوان یکی از عوامل کلیدی در عرضه تسهیلات بانکی معرفی کرده اند. توسعه پولی حوزه عمل سیاست پولی را افزایش می دهد و بهبود عملکرد سیاست پولی را به همراه دارد. این مطالعه، به بررسی تاثیر توسعه پولی در عرضه تسهیلات پرداختی بانک های مختلف ایران پرداخته و بررسی می کند که آیا بانک ها همراه با توسعه پولی تسهیلات پرداختی خود را افزایش می دهند یا خیر؟  در این مقاله، بانک ها به سه دسته دولتی، خصوصی، و اصل 44 تقسیم می شوند و از روش سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط برای برآورد معادلات طی سال های 1390 تا 1396 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که توسعه پولی اثری مثبت و معنادار در عرضه تسهیلات پرداختی بانک های مختلف دارد و بانک ها سیاست های بانک مرکزی را همراهی کرده، همچنین بانک های دولتی و اصل 44 بیش از بانک های خصوصی این سیاست ها را همراهی می کنند.سایر متغیرها شامل نرخ سود تسهیلات، تولید ناخالص داخلی، متغیر های داخلی بانک ها، نسبت کفایت سرمایه، سهم دارایی های نقد از کل دارایی، و اندازه بانک در تسهیلات پرداختی اثری معنادار دارند.

    کلیدواژگان: سیاست پولی، تسهیلات پرداختی، توسعه پولی
  • میثم کاویانی*، راضیه اشرف صفحات 601-628

    پیاده‎سازی سیاست های تنوع در بانکداری از نتایج این تحولات است که برای مدیران بانک‎ها، سهام داران، و اقتصاددانان مالی اهمیت زیادی دارد؛ لذا تنوع یکی از موضوعات مهم در ادبیات مالی است و بانک‎ها می توانند از استراتژی تنوع برای افزایش عملکرد و کاهش ریسک استفاده کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر تنوع‎سازی پرتفوی وام بانکی و ساختار بازار در ثبات مالی بانک‎های موجود در بازار سرمایه کشور است. برای دستیابی به هدف فوق از داده‎های مالی، 17 بانک به صورت پنل نامتوازن در دوره زمانی سال‎های 1382 تا 1397 استفاده شده است. در این پژوهش، آزمون فرضیه‎ها با استفاده از رگرسیون‎های آثار ثابت و گشتاورهای تعمیم‎یافته (GMM) صورت گرفته است. نتایج نشان می‎‎‎دهد که تنوع‎سازی و ساختار متمرکز بازار در ثبات مالی بانک‎ها تاثیری مثبت و معنادار دارد و تاثیر تنوع‎سازی وام در ثبات مالی به سطح تمرکز بازار بستگی دارد. همچنین با بررسی تاثیر متغیرهای مستقل در اجزای شاخص ثبات مالی، نتایج بیانگر آن است که تنوع پرتفوی وام و ساختار بازار بانک می‎تواند در عملکرد بانک‎ها که مبتنی بر نرخ بازده دارایی‎هاست، تاثیر مثبت، در ریسک بانک ها که با انحراف بازدهی دارایی‎ها موردسنجش قرار می‎گیرد، تاثیر منفی و معنادار، و نهایتا ساختار بازار بانک‎ها تاثیر منفی در نسبت سرمایه به دارایی‎ها داشته است. به عبارتی دیگر، تنوع‎سازی مطلوب در ترکیب وام و ایجاد ساختاری مناسب در بانک‎ها از طریق بهبود در عملکرد و کاهش ریسک بانکی می‎تواند باعث ثبات در نظام بانکی شود.

    کلیدواژگان: تنوع‎سازی وام، ساختار بازار، بانکداری، ثبات مالی
  • وهاب قلیچ*، سید عباس موسویان صفحات 629-652

    سپرده های سرمایه گذاری مدت دار از مهم ترین بخش های تجهیز منابع بانکی در نظام بانکداری بدون ربای کشور است که پرداخت سود آن در قالبی تحت عنوان «سود علی الحساب» انجام می پذیرد. با توجه به وکالت بانک در به کارگیری منابع سپرده گذاران در این نوع سپرده ها، ایجاد سود علی الحساب و پرداخت دوره ای آن به سپرده گذاران تا پیش از به دست آمدن سود قطعی و نهایی، برای ایجاد انگیزه در دارندگان وجوه مازاد بوده است. فارغ از محاسن و معایب این تدبیر، پرسش هایی ذیل سود علی الحساب مطرح است. یکی از مهم ترین این پرسش ها آن است که آیا از منظر شریعت در سپرده های سرمایه گذاری، بانک می تواند پرداخت حداقلی سود تحت عنوان سود علی الحساب را برای سپرده گذار تضمین کند؟ این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و با بررسی فقهی نظرهای موافق و مخالف نشان داد که تضمین سود علی الحساب توسط بانک به روش فعلی با موانعی همراه است؛ اما راهکارهایی برای این تضمین به نحو مشروع وجود دارد. پیشنهاد اصلاح طرح بانکداری جمهوری اسلامی بر اساس نتایج به دست آمده، بخش پایانی تحقیق را شکل می دهد.

    کلیدواژگان: بانکداری ایران، وکالت، مشارکت، سود علی الحساب، بانکداری اسلامی
  • مرتضی نجف*، قاسم بولو، جعفر باباجانی، وجه الله قربانی زاده صفحات 653-694

    این پژوهش با هدف شناخت عوامل موثر در پیاده‏سازی بانکداری جامع صورت گرفته است. بدین منظور، پنجاه عامل از طریق مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان و مدیران صنعت بانکداری که در پیاده‏سازی بانکداری جامع دارای تجربه بوده‏اند، شناسایی شد. این عوامل در شش دسته کلی مشتری‏، زیرساختی، فرایند، ساختار و استراتژی، نیروی انسانی و قوانین و مقررات قرار گرفتند. سپس به منظور شناسایی شاخص‏های محوری مدل از ترسیم نقشه شناختی فازی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارایه محصولات متناسب با نیاز مشتریان دارای محوریت بیشتری نسبت به سایر عوامل است. همچنین داشتن دیدگاه بلندمدت درجهت رفع نیاز مشتریان در رتبه دوم اهمیت قرار می‏گیرد. این شاخص بیشترین اثرگذاری را در سایر متغیرها دارد. شاخص ارایه محصولات متناسب با نیاز مشتری بیشترین تاثیرات را از سایر متغیرها دریافت می‏کند. در این تحقیق، از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری برای طراحی مدل استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل زیرساختی به عنوان سطح مبنا و پایه‏ای تاثیر اساسی در سایر عوامل دارند. به علاوه عوامل انطباق با قوانین و مقررات، نیروی انسانی، و ساختاری در سطح دوم، عوامل فرایندی در سطح سوم، و عوامل مرتبط با مشتری در سطح آخر قرار دارد. به علاوه تحلیل میک‏مک نشان داد که عوامل زیرساختی جزو متغیرهای مستقل قرار می‏گیرند و در سایر متغیرها اثرگذار هستند، ولی خود وابستگی کمی به سیستم دارند. عوامل مربوط به مشتری و اصلاح و بهبود فرایند جزو طبقه متغیرهای وابسته قرار می‏گیرند. این متغیرها دارای نفوذ کم ولی وابستگی زیاد به سایر متغیرها هستند.

    کلیدواژگان: بانکداری جامع، نقشه شناختی فازی و مدلسازی ساختاری تفسیری
  • مجید هاتفی مجومرد*، عزیز ظاهری عبده وند، علی صادقی صفحات 695-720

    هدف اصلی مقاله بررسی عوامل موثر در نابرابری درآمد ایران در بازه زمانی 1352 تا 1396 است. بدین منظور ابتدا روابط علی با استفاده از آزمون های علیت هشیایو و تودا-یاماماتو بررسی شد؛ سپس آثار عوامل موثر با استفاده از الگوهای تصحیح خطا تخمین زده شد. نتایج آزمون های علی به طورکلی نشان داد که رابطه ای علی بین نابرابری درآمد با متغیرهای مصرف، سرانه تولید ناخالص داخلی، تجارت، و آموزش در مقطع ابتدایی وجود دارد. نتایج الگوهای تصحیح خطا نیز نشان داد افزایش باسوادی، کاهش حجم پول، کاهش رشد اقتصادی، افزایش مصرف، و کاهش توسعه مالی موجب افزایش نابرابری درآمد در بلندمدت می شود؛ اما اثری معنادار در نابرابری درآمد در کوتاه مدت ندارد. نتایج تحقیق حاوی این پیام سیاستی است که سیاست گذار برای کاهش نابرابری درآمد، باید بر آموزش در مقطع ابتدایی (در مقایسه با آموزش عالی) متمرکز شود.

    کلیدواژگان: عمق مالی، نابرابری درآمد، آموزش، علیت هشیائو، علیت تودا و یاماماتو
  • مهدی یزدانی*، مهناز محمدی صفحات 721-744

    به طورکلی، تحولات نظام های ارزی یکی از مهم ترین مقولات در حوزه اقتصاد کلان باز و مالیه بین الملل است و سیاست یکسان سازی نرخ ارز، جزء سیاست های اصلاحی بسیار مهم کشورهای درحال توسعه و نوظهور مطرح بوده است؛ اما این تعدیل و تصحیح نرخ ارز باید در چهارچوب نظام اصلاحی و جدول خاص تعدیلات اصلاحی انجام شود، به گونه ای که یکی از پیش شرط های موجود برای آن را می توان هدف گذاری تورم دانست. در این پژوهش ارزیابی خواهد شد که هدف گذاری تورم برای انجام دادن سیاست یکسان سازی نرخ ارز تا چه حد ضروری و تعیین کننده است؟ و آیا می تواند آثار تورمی ناشی از این سیاست را کاهش دهد؟ برای این منظور از رویکرد تفاوت در تفاوت ها جهت برآورد آثار این سیاست بر تورم و داده های ترکیبی طی دوره 2016-1984 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که سیاست هدف گذاری تورم می تواند در تورم ناشی از یکسان سازی نرخ ارز اثرگذار باشد و برای اجرای این سیاست، ضروری است. این در حالی است که نقش شرایط اقتصاد کلان و محیط اقتصادی، در اثرگذاری این سیاست تعیین کننده است.

    کلیدواژگان: یکسان سازی نرخ ارز، هدف گذاری تورم، روش تفاوت در تفاوت ها
|
  • Shirin Arbabian*, Mohammad Reza Ghasemy, Simin Beiraghdar Pages 577-600

    Banks play an important role in economic development. The access to bank financing allows many firms to carry out investment projects, which prompt economic development. Numerous studies have underlined that monetary policy is a key element in determining banks’ loan supply. Monetary development raises the scope of monetary policy and improves policy performance. This study examines the effect of monetary development on banks’ loan supply in various banks in Iran. In this Article, Iranian banks were categorized into three types; i.e. state, private, and Principle 44. The analysis is performed using the Seemingly Unrelated regression over the period of 2011 to 2017. The results indicated that monetary development has positive and significant effects on the banks’ loan supply by various types of Iranian banks, as a result, banks are following the policies of the central bank. The results also showed that state banks and Principle 44 banks were more influenced by central bank policies than private banks, or that most of these policies were accompanied.Other variables include interest rates on facilities, GDP and internal variables of banks, capital adequacy ratio, and share of cash assets from total assets and size of the bank also have a significant impact in this regard.

  • Meysam Kaviani*, Razie Ashraf Pages 601-628

    The purpose of this study is to investigate the effect of bank loan portfolio diversification and market structure on the financial stability of banks in the countrychr('39')s capital market. In order to achieve the above goal, the financial data of 17 banks have been used as unbalanced panels in the period from 2005 to 2018. In this study, data analysis was performed using fixed effects models and generalized method of moments (GMM). The results show that diversification and market centralized structure have a positive and significant effect on bankschr('39') financial stability, and the effect of loan diversification on financial stability depends on the level of market concentration. Also, by examining the effect of independent variables on the components of financial stability index, the results show that the diversity of loan portfolio and bank market structure has a positive effect on return on assets and a negative and significant effect on deviation of return on assets. It had a negative effect on the ratio of capital to assets.

  • Wahhab Qelich*, Seyed Abbas Mosavian Pages 629-652

    The term investment deposits are one of the important modes of mobilization of resources in the Iranian banking system that are eligible for a certain provisional profit. According to the bank’s agency in this term of deposits, the appliance of Provisional Profit and its periodic payment to depositors before calculating of actual profit at the end of the fiscal year, are for incentives of customer’s improvement. Regardless of these advantages, there are some questions about Provisional Profit. One of the most important questions is that "can bank guarantee Provisional Profit for depositors in investment deposits?". By using the descriptive-analytical methodology and jurisprudential survey of agreeing and opposite views, this paper shows the current provisional profit assurance via bank encounter with some obstacles, but there are some legitimate solutions. According to the Plan of I.R. Iran Banking, this research offers a corrective suggestion for the plan finally.

  • Morteza Najaf*, Ghasem Bolo, Jafar Babajani, Vajhollah Ghorbanizadeh Pages 653-694

    This study aims to determine the factors affecting the Implementation of Universal Banking. For this purpose, 50 factors were identified through the study of literature and interviews with experts and managers of the banking industry who had experienced in Universal banking implementation. These factors were classified into six categories: customer, infrastructure, process, structure, human resources, and regulations. Then, fuzzy cognitive mapping was used to identify the axial factors of the model. The results showed that providing products tailored to customerschr('39') needs is more focused than other factors. Then, an interpretive structural modeling approach was used to design the model. The results showed that infrastructure factors as the base level had a significant effect on other factors. In addition, factors of compliance with laws and regulations, manpower and structure at the second level, and process factors at the third level and the factors associated with the customer were at the last level. The analysis of MICMAC also showed that infrastructure factors are independent variables and affect other variables but have little dependence on the system. Customer-related factors and process improvement are included in the category of dependent variables. These variables have little influence but are highly dependent on other variables.

  • Madjid Hatefi Madjumerd*, Aziz Zaheri Abdevand, Ali Sadeghi Pages 695-720

    The main purpose of this article is to investigate the factors affecting Iranchr('39')s income inequality in the period 1352 to 1396. For this purpose, causal relationships were first investigated using Hsiao and Toda-Yamamato causality tests. Then the effects of effective factors were estimated using error correction patterns.The results of causal tests in general showed that there is a causal relationship between income inequality with consumption variables, GDP per capita, trade and primary education. The results of error correction models also showed that increasing literacy, reducing money supply, reducing economic growth, increasing consumption and reducing financial development increase income inequality in the long run. But they do not have a significant effect on income inequality in the short run.The results of the study contain the policy message that policymakers should focus on elementary education (as opposed to higher education) to reduce income inequality.

  • Mehdi Yazdani*, Mahnaz Mohammadi Pages 721-744

    Generally, one of the important issue in open macroeconomics and international finance literature is the innovations of exchange rate regimes, and exchange rate unification policy is one of the most important reforming policies in developing and emerging countries. By considering the experience of other emerging countries for exchange rates unification policy in this study, it will be investigated that what is the role of inflation targeting for the implementation of the exchange rate unification policy? Moreover, it will be examined that can inflation targeting reduces the inflationary effects of this policy? For this purpose, the difference-in-differences approach is employed to estimate the effects of this policy using panel data during the period 1984-2016. According to the results, in countries which applied exchange rate unification policy, the lower inflation has been experienced in inflation targeting countries. However, the role of macroeconomic conditions and the economic environment have been important.